Co kryła garderoba bohaterek "Hrabiego Monte Christo" (cz. II)

Dziś przygotowałam dla Was drugą część wpisu na temat garderoby bohaterek Hrabiego Monte Christo (pierwszą możecie przeczytać tu). Poprzednio omówiłam stroje bohaterek z I części powieści, dziś zajmę się dwoma pozostałymi. Będzie to o tyle prostsze, że nie ma tam już żadnych przeskoków w czasie - akcja obu części obejmuje okres jednego, 1838 roku. Jeśli jesteście ciekawi, jak wyglądała wówczas garderoba kobiet z wyższych sfer Paryża, serdecznie zapraszam do lektury! 

Henry William Pickersgill Hrabina Guiccioli, lata 20/30 XIX wieku

Akcja II i III części powieści dzieje się w czasie, kiedy we Francji od ośmiu lat trwała monarchia lipcowa, a królem konstytucyjnym był Ludwik Filip z dynastii Burbonów. Był to czas bardzo ważny dla historii tego kraju - formował się parlamentaryzm, miał miejsce rozwój kapitalizmu. To także wtedy, na początku lat 30, do Francji wkroczył romantyzm, obecny nie tylko w malarstwie czy literaturze, ale także w całym stylu życia tej epoki. W poszukiwaniu wzoru na kobietę idealną sięgano właśnie do romantycznej literatury, która wolała widzieć w nich czyste anioły niż temperamentne uwodzicielki. Kobieta miała być więc uduchowiona, skromna, egzaltowana i nieco płaczliwa, ponad wszystko ceniąca uroki platonicznej miłości. O tym ciekawym zjawisku napiszę zresztą szerzej w jednym z następnych postów. 

Francois Joseph Kinson Marie J. Lafont-Porcher,1835

Także i w modzie lat 20 i 30 bardzo wyraźnie zaznaczyły się wpływy romantyzmu. Ubiór kobiecy stał się szalony i bardzo fantazyjny, pełen nawiązań historycznych - przede wszystkim średniowiecznych i renesansowych. Talia pozostała na swoim naturalnym miejscu, linia ramion została jednak obniżona, a rękawy, wspierane na poduszkach, zaczęły osiągać niebotyczne wręcz rozmiary. Za sprawą halki sznurkowej większej objętości nabrała także spódnica. Niesamowicie fantazyjne były także fryzury - te najmodniejsze układane były w loki zebrane po dwóch stronach głowy i na jej czubku, ozdabiane perłami, kwiatami i różnego rodzaje kapelusikami. Ronda popularnych już od końca XVIII wieku bonnetów osiągnęły wówczas ajwiększe średnice. Poniżej - rycina przedstawiająca suknię balową z 1834 roku: 

Źródło obrazka.

A jednak po roku 1836 moda zaczęła stopniowa się uspokajać. W roku 1838 w modzie dziennej coraz wyraźniejsze stawały się wpływy prostej i surowej mody mieszczańskiej - suknie w dalszym ciągu posiadały obniżoną linię ramion, miały za to dużo mniejsze, nieco spłaszczone bufki, a w wielu sukniach po prostu z nich rezygnowano na rzecz długich i wąskich rękawów. Do łask zaczęły wracać kaszmirowe szale, budki kapeluszy zaczęły się z powrotem zmniejszać. Poniżej - rycina z 1838 roku przedstawiająca suknie dzienne: 

Źródło obrazka.

W latach 30 podział na suknie noszone w określonych porach dnia był już bardzo wyraźnie ustalony, także kobieta z wyższych sfer przebierała się co najmniej trzy razy w ciągu dnia. Były więc suknie poranne, spacerowe, obiadowe, wieczorowe i balowe - im późniejsza była pora dnia, tym na bardziej wydekoltowaną i ozdobną suknię można sobie było pozwolić. Poniżej - rycina z 1838 roku przedstawiająca dwie kobiety w sukniach balowych: 

Źródło obrazka.

Ostatnie sceny I części Hrabiego Monte Christo mają miejsce podczas karnawału w Rzymie. To tam dwa bohaterowie - Franz i Albert, spotykają w teatrze blondynkę niesamowitej piękności, słynną hrabinę G, będącą nie literackim wymysłem Dumasa, lecz postacią rzeczywistą. A słynna była nie z byle czego - hrabina Teresa Guiccioli w latach 1819-1821 była kochanką samego lorda Byrona! W roku 1838 Hrabina Guiccioli miała równe 38 lat i podobno nadal była wielką pięknością. Nie udało mi się niestety znaleźć jej żadnego portretu z tego roku, znalazłam za to inny, z 1833: 

Źródło obrazka.

Następnie akcja powieści przenosi się do Paryża. Jako pierwsza postać kobieca pojawia się tam Mercedes - już czterdziestoletnia, ale ciągle tak samo piękna i dumna. Teraz jest szlachcianką, żoną generała de Morcerf, matką dorosłego syna. W XIX wieku jej wiek oznaczał już rezygnację z wszelkich modowych ekstrawagancji. Zresztą także Dumas pisze o jej stroju jedynie to, że suknie jej były skromne i pełne prostoty. Myślę, że wybierała suknie raczej bez ozdób w rodzaju koronek czy falbanek, w ciemnych, ale zdecydowanych kolorach. Bardzo pasuje mi do niej niebieska suknia z czarnymi akcentami (trzecia od lewej) z poniższej ryciny z 1838 roku:

Źródło obrazka.

Także i na bale z pewnością zakładała bardzo proste suknie. Hrabia Monte Christo w trakcie balu letniego wspomina, że ma na sobie lekką suknię, a jej szyję spowija jedynie chusta z gazy. Oznacza to, że suknia jej była wydekoltowana, ale jednocześnie dekolt ten osłaniał półprzezroczysty szal. Z takim dodatkowym osłonięciem balowej sukni spotkałam się jedynie raz, na francuskiej rycinie z 1832 roku. Jeśli chodzi o suknię z 1838, to myślę, że Mercedes mogłaby założyć taką zbliżoną do tej, w której pozowała Wintherhalterowi madame Ackermann - jest prosta, nieco wydekoltowana, z krótkimi rękawami wykończonymi koronką:

Franz Xaver Winterhlater Madame Akcermann, 1838

Inną ciekawą postacią kobiecą, która przewija się przez karty Hrabiego, jest Hermina Danglars, żona bankiera wywodząca się z znamienitego arystokratycznego rodu. Ma trzydzieści sześć lat, lecz w dalszym ciągu jest kobietą wielkiej urody, lubiącą piękne suknie i diamenty, nie znającą pojęcia wierności małżeńskiej. Myślę, że na co dzień wybierała suknie jak najlepiej podkreślające jej urodę i kobiece powaby, może starała się też za ich powodem nieco odmłodzić. Myślę, że z pewnością spodobałaby się jej poniższa, czerwona suknia z rękawami a gigot: 

Suknia dzienna, 1838, KCI

Będąc milionerką, pani Danglars nie stroniła od diamentów. Dumas napisał, że na balu letnim była piękna nie tylko własną pięknością, lecz i jaśniejąca przepyszną toaletą, z czego możemy wywnioskować, że suknia jej była niezwykle strojna. Osobiście wyobrażam ją w sobie w tej zachwycającej kreacji z 1838 roku, białej, ozdobionej kwiatami i koronkową falbaną: 

Źródło obrazka.

Kolejną postacią kobiecą jest pani de Villefort, 25-letnia żona prokuratora królewskiego. Jako że w domu prokuratora panowały bardzo surowe zasady, także i jej strój był z pewnością bardzo skromny i prosty. Myślę, że na pewno spodobałaby się jej poniższa suknia z drukowanej bawełny, o prostych rękawach i niewielkim dekolcie: 

Źródło obrazka.

Także i na balach pani de Villefort z pewnością nie pozwalała sobie na zbytnią ekstrawagancję. Myślę, że mogłaby jej się spodobać poniższa suknia z 1838 roku, o małym dekolcie i krótkich rękawach zakończonych falbaną: 

Źródło obrazka.

Kolejną postacią jest Walentyna, siedemnastoletnia córka prokuratora de Villefort, doskonałt przykład idealnej panny doby romantyzmu. Walentyna jest blada, melancholijna, marzycielska i skłonna do omdleń, a pocałunek złożony na jej dłoni przez ukochanego jest u niej przyczyną palpitacji serca. Na co dzień Walentyna ubierała z pewnością bardzo skromne suknie, gładkie lub drukowane w kwiaty, przede wszystkim białe. Osobiście widzę ją w tej żółtej sukni drukowanej w delikatny, kwiatowy wzór:

Suknia dzienna, Anglia, 1836-1840, Victoria&Albert Museum 

Suknia balowa Walentyny musiała być natomiast przede wszystkim skromna, ponieważ w tamtych czasach na modowe szaleństwa mogły pozwolić sobie jedynie mężatki. Dumas napisał jedynie, że jej suknia na balu u hrabiny de Morcerf była biała. Chociaż poniższa suknia pochodzi raczej z początku niż końca lat 30, to ja jednak wyobrażam sobie Walentynę tylko w niej: 

Źródło obrazka.

Ostatnią, a przy okazji moją ulubioną postacią kobiecą w Hrabim Monte Christo jest Eugenia, córka Herminy Danglars, Eugenia jest przeciwieństwem Walentyny - jest niezależna, gardzi konwenansami i ponad wszystko pragnie być artystką. Także i dla Dumasa musiała być postacią bardzo interesującą, ponieważ jest to jedna z nielicznych bohaterek, których jeden ze strojów pofatygował się opisać. Była to przy okazji sceny, kiedy Eugenia wchodzi do gabinetu ojca, żeby przekazać mu, że nie zamierza wychodzić za mąż: 

(...) otworzyły się drzwi i ukazała się Eugenia, odziana w czarną, atłasową suknię, haftowaną w matowe kwiaty tegoż koloru, starannie uczesana i w rękawiczkach - jakby miała właśnie zasiąść w swoim fotelu w teatrze włoskim.

Jest to opis o tyle ciekawy, że wydawało mi się raczej niemożliwe, żeby panna mogła założyć do teatru - a co dopiero na południowe spotkanie z ojcem - czarną suknię. Ale jak już napisałam wcześniej, Eugenia gardziła konwenansami - najwyraźniej sama więc dała sobie pozwolenie na ubieranie się w taki sposób. Znalazłam tylko jedną rycinę, która przedstawia poniższą suknię - pochodzi ona jednak z 1836 roku, w tym 1838 jej rękawy powinny być więc zdecydowanie mniejsze. 

Rycina ze zbiorów antykwariatu kosmos (źr.)

W III części mają miejsce jej zaręczyny z Andreą Cavalcantim, na którą to okazję zmuszona została ubrać suknię w kolorze dziewiczej bieli, którą, jak podkreślił Dumas, wyraźnie pogardzała. Myślę, że suknia ta mogła wyglądać mniej więcej tak, jak poniższa suknia z 1838 roku:

Źródło obrazka.

Albo tak, jak ta suknia z 1837 - z tym, że w białej wersji: 

Źródło obrazka.

I to już wszystko, jeśli chodzi o moje przemyślenia na temat sukien bohaterek Hrabiego Monte Christo. Jestem bardzo ciekawa, co o nich myślicie! Przyznam szczerze, że lata 1830 są jedną z jedną z moich ulubionych modowych dekad. A jak Wam podoba się moda tego okresu?

Pozdrawiam,
Gabrielle