Pokazywanie postów oznaczonych etykietą homme galant. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą homme galant. Pokaż wszystkie posty

1/06/2020

1/06/2020

Stan ważniejszy niż płeć, czyli dlaczego koronki nie odbierały XVIII-wiecznym mężczyznom męskości

Stan ważniejszy niż płeć, czyli dlaczego koronki nie odbierały XVIII-wiecznym mężczyznom męskości

Do napisania dzisiejszego wpisu zainspirował mnie fragment z klasycznego już opracowania "Rokoko" Władysława Tomkiewicza z 1988. Chociaż od jego wydania upłynęły już ponad trzy dekady, w dalszym ciągu uznać można je za jedną z najlepszych polskich książek poświęconych sztuce francuskiego rokoka. Bardzo mocno należy tu jednak podkreślić słowo „sztuce” - pierwsze rozdziały "Rokoka", poświęcone przemianom we francuskiej obyczajowości i mentalności przełomu XVII i XVIII wieku, mogą już bowiem budzić pewne zastrzeżenia. Tk jak poniższy fragment poświęcony „rokokowemu mężczyźnie”:   

mężczyzna w szybkim tempie uległ feminizacji; uperfumowany, o starannie wygolonej i wypudrowanej twarzy, w białej peruce zakończonej warkoczykiem, w kolorowym fraku ozdobionym koronkami, w pończochach i pantofelkach – już samym swym wyglądem świadczył o preponderancji kobiecości. Ponadto feminizował się wewnętrznie, przejmując od kobiety pewne, nie zawsze najlepsze skłonności: oddaje się chętnie plotce, obmowie, intrydze miłosnej („intrigue galante”) i ostatecznie przyczynia się tym do krystalizacji specyficznego dla rokoka klimatu towarzyskiego [1].

Artysta nieznany na podstawie Jeana-Marca Nattiera, Książę de Richelieu, marszałek Francji, 1732-1742,
 The Wallace Collection (źr.)

11/02/2016

11/02/2016

Narodziny i upadek mężczyzny wytwornego (cz. 5): mężczyzna wytworny schodzi ze sceny

Narodziny i upadek mężczyzny wytwornego (cz. 5): mężczyzna wytworny schodzi ze sceny
Epoka rokoka, ucieleśnienie arystokratycznych stylu życia i estetyki, była prawdziwym triumfem mężczyzny wytwornego. Mężczyzny, dla którego dowcip, perfekcyjne maniery i nienaganny wygląd znajdowały się na samym szczycie systemu wartości, a doskonalenie ich było jego głównym życiowym celem. Wraz z nastaniem rządów Ludwika XVI, wypełnionych coraz widoczniejszą słabością króla i niepokojami społecznymi, rozpoczął się dla arystokracji czas dekadencji i poczucia schyłkowości. Skończył się czas "radosnego rokoka", pełnego wysublimowanego dowcipu i finezyjnego flirtu. To, co niegdyś było harmonijne i finezyjne, stało się przejaskrawione i przesadzone. 


Pompeo Batoni Thomas William Coke, 1774

10/15/2016

10/15/2016

Narodziny i upadek mężczyzny wytwornego (cz. 4): rokokowy triumf kobiecości

Narodziny i upadek mężczyzny wytwornego (cz. 4): rokokowy triumf kobiecości
W ostatnich wpisach z tej serii mogliście przeczytać o tym, w jaki sposób narodziny kultury salonowej przyczyniły się do stopniowego wydelikacania mężczyzn (cz. 1), w jaki sposób do celów politycznych wykorzystał to zjawisko Ludwik XIV (cz. 2) oraz do jakich doprowadziło to przemian w modzie (cz. 3). A jednak XVII stulecie w dalszym ciągu przepełnione było "męskim" duchem - władza trzymana była w ręku mężczyzny silnego i autorytarnego, architekturą i malarstwem rządził monumentalny klasycyzm, a wyobraźnią arystokracji władały wzniosłe tragedie pióra Racine'a i Corneille'a. Wszystko, od szczegółowych zasad etykiety po ubiór, miało być pełne powagi, wzniosłości i uwielbienia dla króla.  Dopiero wiek XVIII, kojarzony z finezją, delikatnością i frywolnością, bardzo często nazywany jest stuleciem kobiet, kiedy to właśnie "kobiecość" stała się pierwiastkiem dominującym w kulturze, sztuce i obyczajach. 


Pierre Bonard Portret mężczyzny w fioletowym stroju, 1765

9/07/2016

9/07/2016

Narodziny i upadek mężczyzny wytwornego (cz. 3) : jak Francuzi przejęli władzę nad modą

Narodziny i upadek mężczyzny wytwornego (cz. 3) : jak Francuzi przejęli władzę nad modą
W poprzednich artykułach (cz. 1., cz. 2.) pisałam o XVII-wiecznych przemianach w kulturze, polityce i obyczajach, które sprawiły, że francuscy szlachcice z każdym rokiem stawali się coraz bardziej wytworni, aż w końcu wytworność ta stała się tak sławna w całej Europie, że słowo "francuski" stało się niemalże synonimem grzeczności i dworności, a w pejoratywnym znaczeniu - zniewieścienia. Zmiany w kulturze i polityce znalazły również odbicie w modzie - nie jest kwestią przypadku, że to właśnie w 2. połowie XVII wieku francuska moda uznana została za najbardziej wytworną i zawładnęła garderobami mieszkańców pozostałych państw Europy. 


Nicolas Bonnart, Nauczyciel (mistrz) tańca, po 1678 roku (źr.)

8/27/2016

8/27/2016

Narodziny i upadek mężczyzny wytwornego (cz. 2) : król uwodzi szlachtę i sam daje się uwieść

Narodziny i upadek mężczyzny wytwornego (cz. 2) : król uwodzi szlachtę i sam daje się uwieść
W ostatnim poście opowiadałam Wam o pierwszej fazie kultury salonowej, kiedy to francuskie arystokratki postanowiły zadbać o kulturę i obyczaje panujące w wyższych sferach i tym samym stworzyły nowy ideał mężczyzny - wytwornego, delikatnego i zniewieściałego. Moją opowieść skończyłam na połowie XVII wieku, kiedy zjawisko to kwitło nie tylko poza dworem królewskim, ale wręcz w opozycji do niego. W 2. połowie XVII wieku proces "wydelikacania mężczyzn" triumfalnie wkroczył jednak na dwór - w jaki sposób do tego doszło, dowiecie się z dzisiejszego wpisu. 

Jean Nocret Ludwik XIV i jego rodzina jako olimpijscy bogowie, 1670

8/21/2016

8/21/2016

Narodziny i upadek mężczyzny wytwornego (cz. 1.) : jak zamienić nieokrzesanego żołnierza w miłośnika błyskotliwej konwersacji

Narodziny i upadek mężczyzny wytwornego (cz. 1.) : jak zamienić nieokrzesanego żołnierza w miłośnika błyskotliwej konwersacji
Dziś chciałabym zaprosić Was na zupełnie nowy cykl, w którym wyjątkowo nie będę pisać o kobiecej modzie, lecz o... mężczyznach. A właściwie o zupełnie unikatowym typie mężczyzn, ponieważ o XVII i XVIII-wiecznych "mężczyznach wytwornych", tzw. hommes galants. O ich narodzinach, triumfie i upadku. Większość wpisów poświęconych będzie Francji, ale planuję również dwa poświęcone panom z Anglii i Polski, którzy niekiedy - choć trudno w to uwierzyć - prześcigali Francuzów w wytworności i zniewieścieniu. Jeśli jesteście ciekawi, serdecznie zapraszam do dalszej lektury!

Abraham Bosse Valet de chambre

Copyright © Modna historia , Blogger